Deutsch (Sprachig)e spuren in Istanbul erinnerungsorte als gegenstand kulturbezogenen lernens für Türkische daf-lernende

Abstract

Bu tz, bölgsl çalışmaların v özllikl tarihi konuların Türkiy'd yabanı dil olarak Almana öğrnnlr için nasıl daha anlı v somut hal gtirilbilği sorusunu l almaktadır. Bu amaçla Pirr Nora (1998) tarafından gliştiriln anma yrlri kavramına atıfta bulunuyorum. Bu doğrultuda çalışmanın ilk aşaması, İstanbul'daki anma yrlrinin tarih bilimindn harktl litratür taramasına dayalı olarak tspit dilmsi v bunların sınıf ortamında nasıl tanıtılıp uygulanabilğinin tartışılması olmuştur. Linguistic landscapes kavramı anlamında öğrnnlri motiv tmk için büyük bir potansiyl sahip olduğu düşünüln Almana konuşulmayan ortamlarda Almana dilinin görünürlüğün özl dikkat göstrildi. İkini bir adımda, iki grup tarafından nasıl karşılandıklarını araştırmak için hm yabanı dil olarak almana öğrnilr hm d yabanı dil olarak almana öğrtmnlri il anma yrlri ziyart dildi. Görüşm için ağırlıklı olarak açık uçlu sorulardan oluşan bir ankt kullanıldı. Mayring' (2015) gör nitel içrik analizi kullanılarak bunlar daha sonra analiz dilmiş v katgorilr oluşturulmuştur. Sonuçlar, dil v kültürl dinim yönlik bu yaklaşımın hr iki grup tarafından da olumlu karşılandığını göstrmktdir. Bklndiği gibi, hdf dili almanayı kişinin kndi tanıdık ortamında görmsi özllikl motiv dii bir unsur olarak blirtilmiştir. Bu aynı zamanda Almanya il Türkiy ya da Alman il Osmanlı İmparatorlukları arasındaki yoğun ilişkilrin tarihslliği konusunda bir farkındalık oluşmasına yol açtı v bu da Almanayı Türk öğrnnlr arasında özl bir statüy kavuşturuyor. Ayrıa, bu yöntm tanımlama potansiylini çşitli şkillrd artırır: bir yandan, öğrnilr orijinal çvrlrin v tarihlrin atıfta bulunarak konularla daha iyi özdşlşirlr v böyl duygulara da hitap dilir; Öt yandan, birysl kadrlrin tmalaştırılması yoluyla tanımlama potansiyli artırılır. Sonuç olarak, bir anma yrin lojistik v duygusal yakınlık, bir anma yrinin başarılı bir şkild kullanılması v öğrnilrin motivasyonu için uygun görünmsi açısından önmli olarak algılanmıştır bu ndnl İstanbuldaki alman dilinin yansıtıldığı anma yrlrinin yabanı dil olarak almana drslrin yansıtılması uygun olarak saptanmıştır

Di vorlignd Arbit bshäftigt sih mit dr Frag, wi landskundlih und insbsondr historish Thmn für Dutshlrnnd in dr Türki anshauliher und grifbarr gmaht wrdn könnn. Dazu bzih ih mih auf das von Pirr Nora (1998) entwickelte Konzept der Erinnerungsorte. Dementsprechend wurde im ersten Schritt der Arbeit mit Bezug auf die Geschichtswissenschaft anhand einer Literaturrecherh Erinnrungsort in Istanbul idntifizirt und übrlgt, wi sih dis im Unterricht ein- und umsetzen lassen. Dabei wurde besonderes Augenmerk auf die Sichtbarkeit der deutschen Sprache in der nicht-deutschsprachigen Umgebung gelegt, welcher im Sinne der linguistic landscapes großs Potntial zur Motivirung dr Lernenden beigemessen wird. Im zweiten Schritt wurden die Erinnerungsorte sowohl mit DaF-Lernenden als auch DaF-Lhrkräftn bsuht, um zu untrsuhn, wi si bi Lernenden und Lehrenden aufgenommen wurden. Zur Befragung wurde auf einen Fragbogn zurükggriffn, dr hauptsählih offn Fragn nthilt. Mit Hilf dr qualitativn Inhaltsanalys nah Mayring (2015) wurdn dis anshlißnd analysirt und Kategorien erstellt. Die Ergebnisse machen deutlich, dass dieser Ansatz der Sprach und Kulturvermittlung bei beiden Gruppen positiv aufgefasst wurde. Wie erwartet, wurde als besonders motivierender Aspekt genannt, die Zielsprache in der eigenen, gwohntn Umgbung zu shn. Dis führt zudm zu einer Sensibilisierung der Historizität dr intnsivn Bzihungn zwishn Dutshland und dr Türki bzw. dm Deutschen und Osmanischen Reich, welche der deutschen Sprache einen besonderen Status bi dn türkishn Lrnndn vrliht. Darübr hinaus wird mit dieser Methode das Idntifikationspotntial auf mhrfah Wis gstigrt: Zum inn könnn sih di Lernenden durch den Bezug zur muttersprachlichen Umgebung und Geschichte besser mit den Themen identifizieren und dadurch auch Emotionen angesprochen, zum anderen wird durch die Thematisierung von Einzelschicksalen das Idntifikationspotntial rhöht. Insgsamt shint di logistish wi auh motional Näh zu inm Erinnrungsort für dn rfolgrihn Einsatz ins Erinnrungsorts sowi für di Motivation dr Lrnndn von Rlvanz zu sin, wshalb für in Intgration dr dutshsprahign Spurn in Istanbul in di Praxis plädirt wird