Yapay zeka tarafından üretilen ürünler üzerindeki fikri haklar

Abstract

People live in the world of technology that is constantly changing and transforming forward. This situation causes robots that act like humans and can exceed humans in capacity in the future, taking up more space in human life day by day. In this period, where artificial intelligence systems, which constitute the infrastructure of robots, are developing day by day, it is witnessed that artificial intelligence systems also produce products with the quality of "works". This situation brings with it the problem of whether the products produced by artificial intelligence systems are in the nature of works and even whether artificial intelligence systems can have works. However, considering that it is not possible for each artificial intelligence system to produce works by showing human characteristics on its own, it should be examined which artificial intelligence systems produce products by showing human characteristics. For this reason, first of all, artificial intelligence categories and machine learning principle were examined and artificial intelligence systems that could produce works were determined. Likewise, the most important source of producing a work is the ability to transfer someone's personality to the work. Considering that personality is not a property of a real person and a characteristic of creative power, it has been examined that artificial intelligence systems that have been developed until today, have any specialties on their works. Because although artificial intelligence systems are not real people, they resemble human beings with their autonomous behaviors and therefore it has been taken into account that they should have personalities. Because although artificial intelligence systems are not real people, they resemble human beings with their autonomous behaviors, and therefore, it has been taken into account that they must have personalities within the scope of liability law. Even if a personality is attributed to artificial intelligence, it has been examined whether they can have financial and moral rights. Although it has been evaluated that artificial intelligence systems may have financial rights, moral rights are strictly personal rights and arise from the moral relationship between the author and his work. In this context, it has been concluded that artificial intelligence does not have such a personality.

İnsanlar sürekli ileriye doğru olarak değişen ve dönüşen teknoloji dünyasının içinde yaşamaktadır. Bu durum insan gibi davranan ve ileride kapasite olarak insanı da aşabilecek robotların insan hayatında günden güne daha fazla yer kaplamasına sebebiyet vermektedir. Robotların altyapısını oluşturan yapay zekâ sistemlerinin günden güne geliştiği bu dönemde yapay zekâ sistemlerinin de “eser” niteliğinde ürün ürettiklerine şahit olunmaktadır. Bu durum yapay zekâ sistemleri tarafından üretilen ürünlerin eser niteliğinde olup olmadığı ve hatta yapay zekâ sistemlerinin eser sahibi olup olamayacağı sorununu beraberinde getirmektedir. Ancak her yapay zekâ sisteminin kendi başına, insani özellikler göstererek eser üretmelerinin söz konusu olamayacağı düşünülerek hangi yapay zekâ sistemlerinin insani özellikler göstererek ürün ortaya koydukları incelenmelidir. Bu sebeple öncelikle yapay zekâ kategorileri ve makine öğrenmesi prensibi incelenmiş ve eser üretebilecek yapay zekâ sistemleri tespit edilmiştir. Keza eser üretebilmenin en önemli kaynağı kişinin, hususiyetini esere aktarabilmesidir. Hususiyetin gerçek kişiye ait bir özellik olmadığı ve yaratıcı gücün varlığı dikkate alınarak günümüze kadar geliştirilen yapay zekâ sistemlerinin eserleri üzerinde hususiyetlerinin bulunabileceği incelenmiştir. Keza yapay zekâ sistemleri birer gerçek kişi olmasalar da otonom davranışları ile insana benzemektedirler ve bu sebeple sorumluluk hukuku kapsamında birer kişiliklerinin bulunması gerektiği dikkate alınmıştır. Yapay zekâya bir kişilik atfedilmesi halinde dahi mali ve manevi haklara sahip olup olamayacakları incelenmiştir. Yapay zekâ sistemlerinin mali haklara sahip olabileceği değerlendirilmiş olsa da manevi haklar kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olup eser sahibinin eseri ile arasındaki manevi ilişkisinden doğmaktadır. Bu kapsamda yapay zekânın bu derece bir kişiliğinin bulunmadığı kanaatine varılmıştır.