Deniz yoluyla konteyner taşımacılığında taşıyanın hukuki sorumluluğu ve sorumluluğun sigortalanması

Abstract

Taşıyanın hukuki sorumluluğu, deniz ticaretinin en temel konularından birini oluşturur. Günümüzde deniz yoluyla yapılan eşya taşımalarının önemli bir kısmı konteyner kullanılarak yapılmaktadır. Konteyner en genel şekliyle, içine eşya konan bir taşıma gereci olarak ifade edilebilir. Konteyner taşımacılığının günümüzde deniz yolu eşya taşımalarında kullanılan temel taşıma şekli olması nedeniyle taşıyanın sorumluluğu bakımından ortaya çıkan hukuki sorunlar, bu konunun ayrıntılı olarak incelenmesini gerekli kılmıştır. Bu nedenle çalışmamızda, konteyner kullanılarak yapılan deniz yoluyla eşya taşımalarında taşıyanın sorumluluğu ve bu sorumluluğun sigortalanmasının incelenmesi amaçlanmıştır. Deniz yoluyla yapılan konteyner taşımalarına uygulanacak kurallar ve ortaya çıkan hukuki sorunlar, Türk hukuku esas alınarak Türk Ticaret Kanunu kapsamında ayrıntılı şekilde değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle konteynerin tanımı, türleri, hukuki niteliği, işaretlenmesi, temini ve konteyner taşımacılığı ile ilgili konular incelenmiştir. Sonrasında taşıyanın geminin denize, yola ve yüke elverişsizliğinden doğan sorumluluğu ile eşyanın zıya veya hasarı ya da geç teslim edilmesinden ileri gelen sorumluluğunun şartları, kanuni mutlak ve muhtemel sorumsuzluk sebepleri, güvertede izinsiz eşya taşınmasından doğan sorumluluk, sorumluluğu sınırlandırma hakkı ve bu hakkın kaybı, eşyanın incelenmesi ve zararın bildirimi ile taşıyanın sözleşme dışı sorumluluğu konteyner taşımaları bağlamında ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Son olarak ise taşıyanın konteyner taşımalarından ileri gelen sorumluluğunun sigortalanması konusu çeşitli yönlerden ele alınmıştır.

The legal liability of the carrier constitutes one of the most fundamental issues in maritime trade. Nowadays, a significant part of maritime transportation is carried out using containers. Generally, a container can be defined as a transportation device in which goods are placed. Since container transportation is the basic type of maritime transportation, the legal problems that arise in terms of the liability of the carrier have made it necessary to examine this issue in detail. For this reason, our study aims to examine the carrier's liability and the insurance of this liability in maritime transportation using containers. The rules to be applied to container transportation by sea and the legal problems that arise have been evaluated in detail within the scope of the Turkish Commercial Code, based on Turkish law. Within the scope of the study, firstly, the definition, types, legal nature, marking, supply, and transportation of containers are examined. Subsequently, the conditions of the carrier's liability arising out of the unseaworthiness of the vessel, the conditions of the carrier's liability arising out of the loss or damage of the goods or delay in delivery of the goods, the statutory absolute and probable grounds of non-liability, the liability arising out of the unauthorized carriage of goods on board, the right to limit liability and the loss of this right, the inspection of the goods and the notification of the damage and the extra contractual liability of the carrier are evaluated in detail in the context of container carriage. Finally, the insurance of the carrier's liability arising from container transportation is discussed from various aspects.