Mal rejimi sözleşmelerinde sözleşme serbestisi ve sınırları

Abstract

Mal rejimi, sona eren evlilik birliklerinin eşler bakımından en önemli mali sonuçlarından biridir. Eşler arasında mal rejiminin herhangi bir sebeple sona erdiği durumlarda eşlerin malvarlığı değerleri açısından bir paylaşımın olup olmayacağı, paylaşımın olacağı durumlarda ise bunun ne şekilde gerçekleştirileceği eşlerin tabi olduğu mal rejimine göre belirlenir. Aile hukukuna ilişkin hükümler kural olarak emredici nitelikte olsa da aralarında uygulanacak mal rejiminin belirlenmesine ilişkin olarak eşlere sınırlı da olsa sözleşme özgürlüğü tanınmıştır. Eşler TMK m. 202 uyarınca yapacakları mal rejimi sözleşmesi ile aralarında uygulanacak mal rejimini kanunda belirtilen seçimlik mal rejimleri arasından seçebilecek; seçtikleri mal rejiminin veya hiçbir seçim yapmadıkları durumda kendilerine uygulanacak olan yasal mal rejimi niteliğindeki edinilmiş mallara katılma rejiminin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar kapsamında belirleyebileceklerdir. Bu kapsamda, eşlerin aralarındaki mal rejimini seçme ve içeriğini belirlemelerine ilişkin sözleşme serbestisinin kapsamının ne olduğunun belirlenmesi çalışmamızın konusunu oluşturmaktadır.

Im Familienrecht sind die Typen des Güterrechts in der Regel begrenzt (numerus clausus), und die Vertragsfreiheit ist nur innerhalb der im Gesetz gezogenen Grenzen möglich. In diesem Zusammenhang gewährt das Gesetz den Ehegatten in den Verträgen, die sie über den zwischen ihnen anzuwendenden Güterstand schließen, nur in dem vom Gesetz zugelassenen Umfang Vertragsfreiheit. Zwar können die Ehegatten den zwischen ihnen anzuwendenden Güterstand frei wählen, aber diese Wahl beschränkt sich aufgrund des Grundsatzes der Typentreue, der in Art. 202/2 des türkischen ZGB festgelegt ist, nur nur auf die fakultativen Güterstände, die das Gesetz vorsieht. Ebenso können die Ehegatten den Inhalt des genannten Güterstandes nur innerhalb der gesetzlichen Grenzen im Rahmen des von ihnen gewählten Güterstandes regeln. In diesem Zusammenhang können die Ehegatten mit der von ihnen getroffenen Güterstandsvereinbarung den gesetzlichen Güterstand verlassen und auch die Regeln dieses Güterstandes innerhalb der gesetzlichen Grenzen ändern, auch wenn sie den erworbenen Güterstand weiterhin anwenden.