Franz Kafka’nın ‘Dönüşüm’ adlı eserindeki dönüşümler

Abstract

Franz Kafka’nın en tanınmış öykülerinden biri olan ‘Die Verwandlung - Dönüşüm’, aynı zamanda dünya edebiyatının da en önemli eserlerinden birisidir. Eser, kısa bir öykü olarak tasarlanmış olmasına rağmen, Kasım 1912 ile Ocak 1913 tarihleri arasındaki yazım sürecinde üç bölüm halinde genişletilmiş ve ilk olarak 1915 yılında “Die weißen Blätter” adlı aylık bir dergide yayınlanmıştır. Kafka’nın bu eseri, Türkiye’de farklı birçok çevirmen tarafından tercüme edilerek defalarca basılmıştır. Kavram olarak dönüşüm, tekrar eski haline dönmenin mümkün olmadığı bir olguyu ifade eder. Franz Kafka’nın Dönüşüm adlı öyküsünde, bir sabah uyandığında kendisini haşereye dönüşmüş olarak bulan pazarlamacı Gregor Samsa’nın, ölümüne kadar geçirdiği süreç anlatılmaktadır. Dönüşüm öyküsü, yapılan analizlerde genellikle öykünün ilk cümlesinde dönüşüme uğrayan eserin ana kahramanı Gregor Samsa’nın haşereye dönüşmesi üzerinden ele alınmaktadır. Oysa öyküde diğer kahramanlar ve Gregor’un ailesinin içinde bulunduğu yaşam şartları da tekrar eski haline dönmeyecek şekilde tamamen değişmektedir. Bu bağlamda öykünün ilk cümlesinde görülen Gregor Samsa’daki dönüşüm, eserdeki diğer dönüşümlerin de sebebi ve habercisidir. Bu makalede amaç, metin odaklı analiz çerçevesinde Franz Kafka’nın Dönüşüm eserini öyküdeki tüm dönüşümleri kapsayacak şekilde analiz etmektir. Metin odaklı analiz yöntemi, II. Dünya savaşı sonrasında Wolfgang Kayser ve Emil Staiger öncülüğünde özellikle 1960’lı yıllarda yaygın olan bir analiz yöntemidir. Bu yönteme göre ele alınan edebi eser, estetik ve stil bakımından otonom bir yapı olarak kabul edilerek içeriği ve yapısına göre incelenmektedir. Bu bağlamda eserin kahramanları ve olayları, birbirleri ile olan ilişkileri çerçevesinde yorumlanmaktadırlar.

One of Kafka’s best-known stories Die Verwandlung, is also one of the most important works of the world literature. Die Verwandlung was written between November 1912 and January 1913, and was first published in a monthly magazine “Die weißen Blätter” in 1915. This work has been translated by many interpreters in Turkey, it is the most widely known work, has been reprinted and is therefore one of Kafka’s best-known works. As a term Metamorphosis refers to a phenomenon in which it is not possible to return to its former state. Franz Kafka’s long story Die Verwandlung describes the process until the death of the marketer Gregor Samsa, who wakes up one morning and finds himself turned into a bug. Kafka’s story Die Verwandlung is generally handled in terms of the transformation of the main hero Gregor Samsa into a bug. However, the story reveals that the living conditions of the other characters and of Gregor’s family have completely changed so that they cannot return to their original state. In this context, Gregor Samsa’s transformation, seen in the first sentence of the story, is the reason for and herald of the other transformations in the work. The aim of this article is to analyze Kafka’s Die Verwandlung in a text-oriented analysis to cover all transformations in the story. The textoriented analysis method was a widespread method of analysis after the Second World War under the leadership of Kayser and Staiger, especially in the 1960s. According to this method, the literary work is accepted as an autonomous structure in terms of aesthetics and style.