Devlet sırrı ve ifade özgürlüğü: İnsan hakları Avrupa Mahkemesi kararları çerçevesinde bir inceleme

Abstract

With the idealization of transparency and accountability by the concepts of rule of law and democracy, state secrecy has tended to transform into an exceptional field However, the indispensability of some government activities to be confidential by their nature continues today These facts linked the justification of the state secret to its function in a democratic society State secret can be a mean or reason for interference to the fundamental rights and freedoms Freedom of expression is one of the prominent among these rights and freedoms Jurisprudence of the European Court of Human Rights (ECHR) are instructive in terms of the nature of state secret and how it can be harmonized with freedom of expression The study focused on how state secret was handled in limiting freedom of expression in the judgments of the ECHR It has been determined that the disclosure of state secrets is interpreted within the scope of freedom of expression in some cases These interpretations are based on the existence of public interest such as the society’s right to information, transparency, and democracy.

Hukuk devleti ve demokrasi kavramlarının, şeffaflık ve hesap verilebilirliği öne çıkarmasıyla birlikte devlet sırrı istisnai bir alana dönüşme trendine girmiştir Yine de bazı devlet faaliyetlerinin doğası gereği gizli olması zorunluluğu günümüzde de devam etmektedir Bu da devlet sırrının meşruiyetini, demokratik toplumdaki işlevine bağlamıştır Devlet sırrı, temel hak ve özgürlüklere müdahale aracı ya da gerekçesi olabilmektedir İfade özgürlüğü bu hak ve özgürlükler arasından öne çıkanlardandır İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) kararları devlet sırrının niteliği ve ifade özgürlüğüyle nasıl uyumlaştırılacağı açısından yol göstericidir Çalışma bu kararlarda, devlet sırrının, ifade özgürlüğünün sınırlandırılmasında nasıl ele alındığına odaklanmıştır Bazı hâllerde devlet sırrının açıklanmasının ifade özgürlüğü kapsamında yorumlandığı tespit edilmiştir Bu yorum da toplumun bilgi alma hakkı, şeffaflık ve demokrasi gibi kamu yararının varlığına dayanmaktadır.