Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının oy hakkı ve temsili
Künye
Egeliği, Ö. E. (2024). Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının oy hakkı ve temsili. Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1), 386-444.Özet
In this study, the question of whether citizens living abroad
should be granted the right to vote is discussed according to the
favorable and unfavorable arguments. The applicability of these
arguments to Turkish citizens living abroad has been tested and, within
the framework of the arguments discussed, conclusions have been
reached on why representation of citizens living abroad is necessary and
how it should be done.
The favorable and unfavorable arguments were gathered from
the comparative literature, and studies in different disciplines were
examined to analyze the characteristics of the Turkish community
living abroad. As a result of the analysis, it has been seen that the
favorable and unfavorable arguments in the literature alone are not
sufficient to explain the unique characteristics of the Turkish
community living abroad. The study revealed that the Turkish population living abroad
does not portray a uniform profile. In addition to this, the fact that
migration is continuous and reverse migration is also observed has
shown that this community maintains political and emotional ties with
their homeland. It is concluded that representation of this community
will both maintain their ties with the motherland and sustain the
interest of political organizations in the motherland.
The recognition of the right to vote abroad is in the interest of
both citizens in the homeland and citizens living abroad. The provisions
of the Constitution are in this direction. It can even be said that the
Constitution envisages an obligation to ensure the right to vote abroad.
In order to ensure the representation of citizens abroad, giving
them the right to vote will not be sufficient alone. This study proposes
the establishment of an overseas constituency. The number of
representatives allocated to this constituency should be balanced. In
order to be a candidate from an overseas constituency, the condition of
living abroad should be required. There should not be too many
constituencies abroad, and the election periods should be short and
close to the election periods at home. Votes cast abroad should be
counted abroad. Moreover, the right to vote abroad should be subject to
proportionate limitations in order to establish a balance of interests
and representation between citizens at home and citizens abroad. Çalışmada yurt dışında yaşayan vatandaşlara oy hakkı
tanınmalı mı sorusu lehe ve aleyhe görüşlere göre tartışılmıştır. Bu
görüşlerin yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlar için ne derece geçerli
olduğu tartışılmış ve tartışılan argümanlar çerçevesinde yurt dışında
yaşayan vatandaşların temsilinin neden gerekli olduğu ve nasıl
yapılması gerektiğine ilişkin sonuçlara varılmıştır.
Lehe ve aleyhe görüşler karşılaştırmalı literatürden edinilmiş,
yurt dışında yaşayan Türk toplumunun yapısını tahlil için farklı
disiplinlerdeki çalışmalar incelenmiştir. İnceleme sonucunda yurt
dışında yaşayan Türk toplumunun özgün yapısını açıklamak için
literatürdeki lehe ve aleyhe görüşlerin tek başına yeterli olmadığı
görülmüştür.
Yurt dışında yaşayan Türk nüfusun yeknesak bir profil çizmediği
çalışma kapsamında tespit edilmiştir. Buna ek olarak göçün sürekli
olması ve tersine göçün de gözlemlenmesi bu topluluğun ana vatanları
ile siyasi ve duygusal bağlarını koruduklarını göstermiştir. Bu
topluluğun temsil edilmesi hem onların ana vatanla olan bağlarını
koruyacak hem de ana vatandaki siyasi organizasyonların onlara olan
ilgisini devamlı kılacağı sonucuna varılmıştır.
Yurt dışı oy hakkının tanınmasında hem ana vatandaki
vatandaşların hem de yurt dışında yaşayan vatandaşların menfaati vardır. Anayasa hükümleri de bu yöndedir. Hatta yurt dışı oy hakkını
sağlama yükümlülüğü öngördüğü söylenebilir.
Yurt dışındaki vatandaşların temsili için onlara oy hakkı tesis
edilmesi tek başına yeterli olmayacaktır. Çalışmada yurt dışı seçim
bölgesi tesis edilmesi önerilmiştir. Bu bölgeye ayrılan temsilci sayısının
dengeli olmalıdır. Yurt dışı seçim bölgesinden aday olabilmek için yurt
dışında yaşama şartı aranmalıdır. Yurt dışında çok fazla seçim bölgesi
açılmamalı, seçim tarihleri kısa tutulmalı ve yurt içindeki seçim
tarihine yakın olmalıdır. Yurt dışındaki oylar yurt dışında sayılmalıdır.
Ayrıca ana vatandaki vatandaşlar ve yurt dışındaki vatandaşların
arasında bir menfaat ve temsil dengesi kurmak için yurt dışı oy hakkı
ölçülü şartlara tabi tutulmalıdır.