Bir faaliyet olarak felsefe ve düşünce

Abstract

Düşünme, insan için düşüncenin ortaya çıkması için yegâne imkândır. İnsan, bütün soyutluğuna rağmen, teorik düşünce ile de edimsel olarak irtibat kurar. Bu makalede, felsefe etkinliği bir “eylem” olarak ele alındı ve felsefe yapmanın ve teorik düşünmenin bir eylem olarak ne anlama geldiği araştırıldı. Öncelikle, düşünme ve düşünce arasındaki ilişki ortaya konmaya çalışıldı. Daha sonra felsefe faaliyetinin insanın diğer eylemleri ile ortak tarafları ve onu diğer eylemlerden ayıran özellikleri irdelendi. Bu anlamda, ilk olarak insani eylemin en ilkel zemini olan duyusallık ile felsefe etkinliğinin ilişkilisi sorgulandı. Özellikle Platon ve Aristoteles’in işaret ettiği, felsefenin başlangıcındaki estetik temelin altı çizildi ve onların görüşlerinden yola çıkılarak bu ilişkinin mahiyeti araştırıldı. Felsefeyi bir etkinlik olarak ele almak, felsefenin en temel ayrımını, teori ve pratik arasındaki ayrımı bir bütün olarak değerlendirmeyi gerektirir. Bu bağlamda, eylemlerdeki rasyonelliğin düşünce faaliyeti ile ilişkisi araştırıldı. Bilhassa Aristoteles’in gaye/amaç ve eylem ilişkisi içerisinde geliştirdiği ahlak anlayışı çerçevesinde, düşünme ve ahlak arasında nasıl bir ilişki olduğu ortaya konulmaya çalışıldı. Son olarak, çağdaş bilgi ve bilim anlayışı bu ilişki perspektifinden değerlendirildi.

Thinking is the only way for the emergence of thought for human beings. Despite all its abstractness, human makes contact with theoretical reasoning performatively. In this article, philosophy is discussed as an action and what it means to philosophize and theoretical thinking as an action is explored. First of all, the relationship between thinking and thought is revealed. Then, the common aspects of philosophical activity compared to other actions of man and differences from the other actions are examined. In this sense, firstly, the relationship between sensibility, which is the most primitive ground of human action, and philosophical activity is questioned. In particular, the aesthetic basis at the beginning of philosophy, which was pointed out by Plato and Aristotle, is underlined and the nature of this relationship is investigated based on these philosophers’ views. Treating philosophy as an activity requires evaluating the most fundamental distinction of philosophy, the distinction between theory and practice, as a whole. In this context, the relationship between rationality in actions and thought activity has been investigated. In particular, considering the framework of Aristotle’s understanding of morality which is developed within the relationship of the purpose and the action, the kind of relationship between thinking and morality is attempted to be revealed. Finally, the contemporary understanding of knowledge and science was evaluated from the perspective of this relationship.