Marx, hukuk devletinin kökenleri ve liberal hakların sınırları

Abstract

Liberal Hakların, Hukukun Devletin Sınırları kitabı Taner Yelkenci anısına başlatılan Uluslararası Hukuk ve Devlet Teorisi Sempozyumu’nun ilk belgelerinden biri, amacımız hem aramızdan erken ayrılan bir dostun anısını yaşatmaya çalışmak hem de ortak dertlerin, ortak soruların kolektif bir süreçle derinlemesini analizini yaparak, dünyayı yaşanabilir bir yere doğru evriltenlerin safına katılmak. Bu, elbette, egemen tarihin sakladığı gerçekliklerin faş edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu kitap naçizane bu katkıyı içermektedir.”

Bu kitap son otuz beş yılın iki neoliberal dalgasına vurgu yaparak, liberalizmi ve onun haklar, hukuk ve devlet paradigmalarının asli sınırlarını görünür kılmak, eleştirmek niyetindedir. Fakat çabamız elbette bununla sınırlı kalamaz ya da sınırlı kalmaması gerekir. Çünkü her düşünce çağının ve onun muhataplarının dilini konuşur. Hukuk ve devlet teorisi üzerine çalışanların da bunu yapması gereği vardır. Belki tam da bu yüzden şunu vurgulamakta yarar vardır: İster “demir lady” Thatcher’in kudretinde olun; yani kömür ve demir işletmelerinde çalışan 500.000 civarında işçiyi 1 yıl gibi kısa sürede kapı dışarı edecek cürrete sahip olup 3 dönem ülkenizi yönetin, ister “birinci” Bush olup Körfez’e özgürlük getireceğiz diyerek “çöl aslanı” operasyonu yapıp Ortadoğu’yu petrol uğruna istikrarsızlaştırın ve kan baronlarının yuvasına dönüştürün, ister “ikinci” Bush olup “ya bizdensiniz ya da onlardansınız” tehdidini savurup Yakındoğu’yu ateş altına alın ve Guantanamo’da hukukun gölgesine bile izin vermeyin, ister “netekim” Kenan Paşa olup “asmasaydık da beslese miydik” deyin ve “aynı koşullar yine olsa, yine aynısı yapardım” demeyi ölüme yatmışken bile ikrar edin ya da başka türden zafer alaylarına katılın netice de her zafer alayı hikâyesinin halklar tarafından yazılan bir sonu da vardır ve olacaktır da. Bu kitap egemenlerin zafer alaylarına karşı halkların başlattığı yürüyüşün küçük bir parçasıdır.