Die business judgment rule im deutschen aktienrecht

Abstract

Temeli Amerikan yargı içtihatlarına dayanan business judgment rule, şirket yöneticilerine aldıkları ticari kararlar bakımından sorumluluk muafiyeti sağlamaktadır. İş insanı kararı, Alman Federal Yüksek Mahkemesi tarafından 1997 yılında benimsenmiş ve 2005 yılında da AktG (Alman Paylı Ortaklıklar Kanunu) md. 93 f. 1 c. 2’ye eklenmiştir. Bu hüküm uyarınca yönetim kurulu üyelerinin, ticari bir karar alırken bu kararın yeterli bilgiye dayandığı ve şirketin menfaatine olduğunu düşünmelerinde bir beis olmadığı durumda düzenli ve bilinçli bir yöneticinin özenini ihlal etmedikleri kabul edilmektedir. Bu makalede şartları ve hukuki sonuçları ana hatlarıyla incelenmeden önce kısaca iş insanı kararının gelişimi ve amacı ele alınacaktır. İş insanı kararı, hem iş hayatı hem de hukuk uygulaması bakımından oldukça önemli olsa da konuyla ilgili pek çok soru cevapsız kalmaktadır. Mevcut şirketler hukuku literatüründe genel olarak; bir ticari karardan bahsedilebilmesi için hangi kriterlerin konması gerektiği, yönetim kurulunun ilgili kararı alırken dayandığı bilginin ne kadar kapsamlı olması gerektiği ve mahkemelerin ticari kararları kontrol yetkisinin sınırları gibi hususlar tartışılmaktadır. Literatürde sorumluluk muafiyetinin, belirsiz hukuki bir durumdan kaynaklanan risklere (“legal judgment rule”) veya uyumluluk ihlallerindeki sorumluluk hallerine (“organizational fault") uygulanabilir olup olmadığı da tartışmalıdır

The business judgment rule, which is based on the US jurisdiction, grants directors of a corporation a liability privilege for entrepreneurial decisions. It was adapted by the Bundesgerichtshof (German Federal Court of Justice) in 1997 and inserted in § 93 para. 1 sent. 2 AktG (German Stock Corporation Act) in 2005. Accordingly, members of the management board shall not be deemed to have violated the care of a diligent and conscientious manager, if they had good reason to assume that they were acting on the basis of adequate information for the benefit of the company at the time of taking the entrepreneurial decision. This article briefly addresses the development of the business judgment rule as well as its purpose before outlining its conditions and legal consequences. Although the business judgment rule is of great importance to business and legal practice, many questions remain unanswered. The current corporate law literature mainly discusses the criteria that have to be set for an entrepreneurial decision, how extensive the information as the basis of the board decision must be and to what extend a court has authority to control the entrepreneurial decision. Literature also disputes whether the liability privilege can be transferred to issues arising from an unclear legal situation („legal judgment rule“) or liability for compliance violations („organizational fault“).