Yargı harçları Anayasa’ya uygun mu? (II) -temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması rejimi yönünden-

Abstract

Yargılama hizmetinden yararlanan kişilerden alınan bir mali yükümlülük olarak yargı harcı, temel hak ve özgürlüklere bir müdahale teşkil etmektedir. Burada özellikle incelenmesi gereken haklar ise hak arama özgürlüğü ve mülkiyet hakkı olarak karşımıza çıkmaktadır. Anayasamızda hak arama özgürlüğüne ilişkin bir sınırlandırma sebebi bulunmaması, bu hakkın yargı harcı yoluyla sınırlandırılıp sınırlandırılamayacağı sorusunu gündeme getirmektedir. Diğer bir soru ise bu sınırlandırmanın sınırının tespiti noktasındadır. Çalışmamız kapsamında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları ışığında bu sorulara cevap aranacak ve nihayetinde yapılan bütün bu tartışmalar çerçevesinde yargı harçlarının Anayasa’ya uygun olup olmadığı ortaya konulacaktır. Son olarak, mevcut sistemde yargı hizmetinden harç alınması uygulamasına son verilmesinin olası görünmemesi karşısında, daha adil bir yargı harcı uygulamasının nasıl hayata geçirilebileceğine yönelik önerilerde bulunulacaktır.

As a financial obligation from the judicial service, the judicial fee constitutes an interference with fundamental rights and freedoms. In that context, the rights that need to be examined are seen as right to legal remedies and property right. the fact that there is no limitation criteria on the freedom of right to legal remedies in Constitution raises the question whether this right can be limited by the judicial fee. Another question is to determine the limit of this limitation. In the context of our work, these questions will be sought in the light of the decisions of the European Court of Human Rights (ECtHR) and the Constitutional Court, and in the context of all these discussions, it will be examined whether judicial fees are in accordance with the Constitution. Finally, in the current system, it is not possible to put an end to the application of fees from the judicial service and so, some suggestions will be made on how to implement a fairer judicial fee application.