Mülteci krizinin AB-Türkiye ilişkilerine etkileri: AB’ye üyelik sürecinden bir “stratejik ortaklığa” doğru mu?

Abstract

Türkiye ve AB arasında, Suriye iç savaşının ortaya çıkardığı mülteci krizinin Avrupa’ya yansımalarının arttığı ve krizin bir “Orta Doğu ve yakın bölge krizi” olmaktan çıktığı dönemde ani bir yakınlaşma yaşanmıştır. Bu çalışma, mülteci krizinin bir “Avrupa krizi” olmaya başladığı 2015 yılının sonbahar ayları ile krizin çözümüne yönelik önemli kararların alındığı Mart 2016 arasında Türkiye ve AB arasında gerçekleşen yakınlaşmayı mercek altına almaktadır. Çalışma, aynı zamanda, mülteci krizinin yönetimi konusunda Türkiye ve AB arasında varılan mutabakatın ikili ilişkilerin kurumsal mimarisine etkilerini analiz etmektedir. Mülteci krizi döneminde, AB ve Türkiye arasında varılan mutabakat ve oluşturulan ikili diyalog mekanizmaları, ikili ilişkilerin AB katılım süreci çerçevesinden çok bir “stratejik ortaklık” çerçevesinde gelişmesine imkân tanımaktadır. Kriz döneminde geliştirilen yeni diyalog mekanizmaları, AB’nin stratejik ortakları ile kurduğu mekanizmalarla büyük benzerlik göstermektedir. AB’nin resmi belgelerinde Türkiye tanımının „önemli ortaktan“ „kilit bir stratejik ortağa“ dönüşmesi de bu bulguyu desteklemektedir.