Haouat, Omar2025-11-122025-11-122025Haouat, O. (2025). Structural factors and unequal gains in RCEP trade dynamics. Türk-Alman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.https://hdl.handle.net/20.500.12846/2090Bu çalışma, Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık üyesi ülkeler arasındaki ticaret dinamiklerini etkileyen yapısal faktörleri incelemiş ve anlaşmanın farklı ülke grupları arasındaki eşitsiz faydalarını değerlendirmiştir. Basitleştirilmiş bir çekim modeli kullanılarak ve En Küçük Kareler regresyon yöntemi uygulanarak yapılan analiz, ekonomik büyüklük, coğrafi faktörler ve ticaretle ilgili değişkenlerin bölge içindeki ticaret akışları üzerindeki etkilerini araştırmıştır. Sonuçlar, ticaret yapan ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasılalarının, mesafenin, ortak dillerin, sömürge bağlarının ve coğrafi yakınlığın ticareti farklı şekillerde ve istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilediğini, ancak bazı bulguların teorik beklentilerle çeliştiğini göstermiştir. Çalışma, büyük ekonomilerin anlaşmadan küçük ekonomilere kıyasla daha fazla fayda sağladığını ve yüksek gelirli ile üst-orta gelirli ülkelerin ticaret kazanımları elde ederken, alt-orta gelirli ülkelerin olumsuz veya ihmal edilebilir etkilerle karşılaştığını ortaya koymuştur. Çin veri setinden çıkarıldığında, sonuçlar büyük ölçüde tutarlı kalmış, ancak anlaşmanın gelir seviyesine dayalı etkilerini, tarihi bağları ve dilsel bağlantıları yakalayan bazı kukla değişkenlerde farklılıklar görülmüştür. Bu bulgular, anlaşma içindeki yapısal eşitsizlikleri vurgulamış ve alt-orta gelirli ekonomiler üzerindeki potansiyel uzun vadeli etkilerine dair endişeleri artırmıştır. Politika önerileri, bu ülkelerin ihracat çeşitlendirmesi, doğrudan yabancı yatırım çekme, altyapı geliştirme ve stratejik sanayi politikaları yoluyla ticaret faydalarını artırabileceğin öne sürmüştür. Gelecekteki araştırmalar, daha karmaşık ticaret modelleri kullanarak ve anlaşma sonrası daha uzun bir dönemi kapsayarak bu dinamikleri daha ayrıntılı bir şekilde incelemelidir.This study examined the structural factors influencing trade dynamics among member countries of the Regional Comprehensive Economic Partnership and assessed the unequal benefits of the agreement among different country groups. Using a simplified gravity model of trade and applying the Ordinary Least Squares regression method, the analysis investigated the effects of economic size, geographical factors, and trade-related variables on trade flows within the region. The results indicated that the Gross Domestic Products of trading partners, distance, common languages, colonial ties, and geographical contiguity impacted trade differently and significantly, though some findings deviated from theoretical expectations. The study found that large economies benefited more from the agreement than small economies, and while high-income and upper-middle-income countries experienced trade gains, lower-middle-income countries faced negative or negligible effects. When China was excluded from the dataset, the results remained largely consistent, except for certain dummy variables capturing income-level-based effects of the agreement, historical ties, and linguistic connections. These findings highlighted structural disparities within the agreement and raised concerns about its potential long-term effects on lower-middle-income economies. Policy implications suggested that these countries could enhance trade benefits through export diversification, foreign direct investment attraction, infrastructure development, and strategic industrial policies. Future research should explore these dynamics using more complex trade models and a longer post-agreement period to capture its full effectstrinfo:eu-repo/semantics/openAccessTicaret dinamikleriRCEPçekim modeliekonomik entegrasyonyapısal faktörlerticaret eşitsizliğiTrade dynamicsgravity modeleconomic integrationstructural factorstrade inequalityMaster Thesis