İdare hukuku ilkeleri çerçevesinde Türk vatandaşlığına alınma kararının iptali ve geri alınması kavramları

Abstract

İdari işlemlerin geriye yürümezliği ilkesi, idari istikrar ve hukuki güvenin sağlanmasını temin eden en önemli kavramlardan biridir. Bazı durumlarda idari işlemin hukuka aykırılığı o kadar açıktır ki, hukuk düzeninden söz konusu işlemi koruması beklenemez; hat-ta o idari işlemin varlığının devamı kamu düzenine de aykırı olabilir. Bu durumda gene bir idari işlem olan, geri alma işleminin geçmişe etkili olmasından, yani geri almaya konu idari işlemin baştan itibaren hüküm doğurmamasından bahsedilir. Türk vatandaşlığına alınma ka-rarı da bir idari işlemdir; dolayısıyla idare hukukunda yer alan iptal ve geri alma müesseseleri vatandaşlığa alınma kararlarında da uy-gulama alanı bulur. Türk Vatandaşlık Kanunu m. 31’de, ilgilinin yalan beyanı veya önemli hususları gizlemesi sonucu vatandaşlığa alınma kararının geriye etkili şekilde iptal edilebilmesi düzenlenmiştir. İda-re hukukunda ise, geri alma ve iptal müesseseleri geriye yürürlük noktasında birbirinden ayrılırlar. Dolayısıyla Türk idare hukuku ve vatandaşlık hukukunda geri alma ve iptal kurumlarına yüklenen an-lam birbirinden farklıdır. Makalemizde öncelikle idari işlemin iptali ve geri alınması açıklanacak, daha sonra vatandaşlığa alınma kararının iptali müessesesi idare hukuku ve vatandaşlık hukuku ilkeleri ışığında irdelenecektir.

The principle of non-retrospectivity of administrati-ve transactions is one of the most important principles that ensure administrative stability and legal trust. In some cases, the unlawful-ness of administrative action is so obvious that it is unlikely that the legal order will protect the transaction in question; the continuation of the existence of that administrative process may also be contrary to the public order. the decision of naturalization is also an admi-nistrative act; therefore, the cancellation and withdrawal mecha-nisms contained in administrative law also find application in deci-sions of naturalization. Article 31 of Turkish Citizenship Law is about the withdrawal of the naturalization that was taken due to untrue declarations or concealing of important matters of the interested person. In the case of administrative law, withdrawal and cancella-tion mechanisms are separated from each other at the point of the effectiveness. the meaning attached to cancellation and revocation institutions in Turkish administrative law and citizenship law is diffe-rent. In our article we will first explain the cancellation and withdra-wal of the administrative transactions in the light of administrative law and citizenship law principles.